بالاحصار کندز

      بالاحصارکندز که نمایندگی از کندز باستان میکند بنای اصلی آن درزمان کی خسرو پادشاه بلخ باستان گذاشته شده بعد از گذشت صد ها سال درزمان شاه مقاتل کندزی بصورت اساسی ومستحکم ساخته شده است درمرور زمان چندین مراتب مرمت کاری صورت گرفته است .فردوسی حماسه سرای بزرگ قرن چهارم هجری قمری درشهنامه خود از کندز نام گرفته وکندز را ناحیه دانسته که در بین بلاد بلخ وتخارستان واقع بوده دو دریای خروشان ازدوجناح آن عبورمیکند که دریا های مذکور شاید دریای آلچین ودریای چهاردره باشد که دریا آلچین ازسمت شرق داخل گردیده ازجناح شمال کندز میگذرد ودریای چهاردره از جنوب کندز داخل گردیده از سمت غرب کندز عبورکرده وبلاخره هردو دریا درموضع بوزقسم باهم یکجا شده ازوسط ولسوالی قلعه زال عبورکرده بدریای آمو میریزد وهم عقیده به این میرود که ساختمان بالاحصاربلخ روی یک نقشه صورت گرفته طوریکه مخروبه های هردو بالاحصاردیده شده ومورد ارزیابی قرار گرفته است ساختمان آنها خیلی باهم شباهت دارد اما وسعت بالاحصار بلخ دوبرابر ساحه بالاحصار کندز زیاد است هکذا هردو بالاحصاربیک استقامت در جناح جنوب رود آمو ساخته شده فاصله هرکدام آن از دریای آمو طور تخمین درحدود شصت وپنج تا هفتاد کیلومتر باشد فاصله بین هر دو بالاحصار را دشت های وسیع وفراخ تشکیل داده است ، هکذا طوریکه بالاحصار کندز ومخروبه های آن دیده می شود در دوقسمت ساخته شده یک حصار آن شکل مسدس دایروی داشته شاید در ساحه دو جریب زمین ساخته شده ودر هر ضلع آن آثار یک برج دیده می شود ودر وسط مرکزی داخل بالاحصار آثار دوکانهای کلا فروشی وزرگری طور خاک توده دیده می شود ، دورادور بیرونی حصار از عقب خاکریز شده ودر ختم خاکریز خندق عمیق وعریض حفر گردیده ، عمق این خندق شاید در سابق ده متر بوده وعرض آن چهل متر تخمین میشود ، خندق دورحصار همیش ازز آب پربوده توسط آن از حمله ناگهانی دشمن دفاع میشده وارتفاع دیوار حصارکلان از  سطح خندق درحدود ۳۰ مترتخمین میشود وعرض دیواراصلی حصار دومی در جناح شرق بالاحصار در زمان شاه مقاتل کندزی اعمارگردیده است. که نهرمشهورگلتپه که در سابق بنام دریای گاوکش هم یاد شده ازبین هردو حصارعبورمیکند بشکل مستطیل ساخته شده واین حصاررا قرارگاه زمامداران ویا حرم سرای شاهان ومیران می نامند . ارتفاع دیواراین حصار ازسطح زمین ۲۰ متربوده عرض دیواراز چهارتا پنج مترمی باشدر سالهای ۱۳۵۰ – ۱۳۵۱ هردو بلاحصار از طرف باستان شناسان تا عمق شش الی هشت مترحفریات گردیده بود ودر سطح پایین بالاحصار الی شش مترآثار آتش سوزی های دوران چنگیزیان بخوبی مشاهده گردیده است..................................................ږ
     کهنه قلعه یا بالاحصارکندزنظربه تاریخ طبری سه هزاروپنجصد سال تخمین که عصرسخاوت حضرت سیدنا   ابراهیم (ع) میباشد بعد ازمدت ذریعۀ یکی ازپادشاهان فارسی که منوچهرازنبیرۀ فریدون بوده آباد شد ، دارای چهاردروازه دوحصارکلان وکوچک متشکل از عمارات بوده ودربین یک خندق عظیم آب که دورادورآن یک دیوارمیباشد قرارگرفته است . باحصار کندز(۱۷۴) جریب زمین مساحت داشته ودر جریب زمین مساحت داشته ودر۳ کیلومتری شمال شهرفعلی موقعیت دارد وسجل شده میباشد که درپیوند به این ساحه تاریخی ازسوی برخی ها روایات مختلف ارائه گردیده که قرارذیل است:................................................................................
     درزمان پادشاهی سلطان حسین بایقرا بالاحصارکندزتوسط والی آن امیزخسروشاه مجدداً اعمارشد وبه حیث مرکزتخارستان تعیین شد..........................................................................................................
ددرددرزمان امیرشیرعلی خان وامیرعبدالرحمن خان بالاحصارکندز توسط مرکزمیران ازبکی اداره میشد، امثال:سلطان مرادخان، امیراطالغ بیگ وامیرشاه مراد خان درباحصارحکومت داشتند..................................... تا رتازمان سلطنت امیرامان الله خان حکومت میران ادامه داشت وبعداً سقوط نموده کندزبه حیث حاکم نشینی تبدیل شدومرکزآن به خان آباد انتقال یافت..............................................................................................
...ببابالاحصارکندزتقریباً (۴۰۰۰) سال قبل ازامروزساخته شده که درزمان کیخسروپادشاه آریانا " بلخ" امروزی وچندین خاندان دیگررعیتهای گلگون سواربخدی ،خاندان کندزی روین تنان ، شاه مقاتل کندزی وخاندان خزان یاغزان دربالاحصارحکومت کرده اند ودرقرن هفتم هجری قمری توسط عساکرچنگیزآتش زده شد که تقریباً حدود بیش از(۱۰۰۰) سال را دربردارد...............................................................................................